In april 2019 heeft de gemeenteraad van Beuningen naar aanleiding van de bespreking van het Locatieplan en Advies van de Gebiedsraad onder meer een zoekzone en randvoorwaarden voor windenergie vastgesteld. Dit zoekgebied ligt in de gemeente ruwweg ten zuiden van rijksweg A73 en ten westen en oosten van de A50. Deze locatie is gekozen door de Gebiedsraad, een comité van inwoners die namens het college van Beuningen op zoek zijn gegaan naar een geschikte plek. De windmolens zullen in samenhang en in een enkelvoudige lijnopstelling parallel aan en ten zuiden van de A73 en N322 (Maas & Waal weg) geplaatst worden.

EnergieVoorVier (EVV), Eneco Wind en Renantis zijn de partijen die Windpark Beuningen zullen bouwen en exploiteren. EnergieVoorVier is dé burgercoöperatie voor zon- en windenergie in Beuningen, Ewijk, Weurt en Winssen. De ambitie van de coöperatie is om de inwoners van de gemeente Beuningen en omliggende dorpen mee te laten delen in de opbrengst van grootschalige duurzame energieopwekking. EnergieVoorVier is van, voor en door de inwoners. Eneco is al jaren actief in de energiesector en staat midden in de samenleving. Als eerste energiebedrijf ging het in 2007 al voor een duurzame koers en die vaart de onderneming nog steeds. Zo is Eneco uitgegroeid tot leider in de energietransitie, zowel in België als in Nederland. Het is een van de grootste investeerders in duurzame energie en werkt samen met miljoenen consumenten en vele bedrijven. Renantis is een internationaal opererende speler in duurzame energie. Het bedrijf ontwikkelt, ontwerpt, bouwt en exploiteert duurzame energie-investeringen met een focus op windenergie op land en grondgebonden zon-PV. De installaties van Renantis, ruim 1.1 GW, leveren duurzame energie in Europa (Italië, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Frankrijk, Zweden) en de Verenigde Staten. Renantis wil de energietransitie verder vorm te geven, samen met omwonenden en andere belanghebbenden, en volgt hiervoor het eigen duurzaamheids-Charter.

EVV wordt voor de helft eigenaar van het park. Vijftig procent burgerparticipatie is een voorwaarde van de gemeente. De andere helft is het eigendom van de andere twee initiatiefnemers.

Beuningen heeft in 2017 berekend dat we minimaal 731 TJ energie moeten opwekken met zonneparken en windmolens om energieneutraal te kunnen zijn in 2040. In de gemeenteraad is besloten om dit in principe met 1/3 zonneparken en 2/3 wind te doen. Pas over een aantal jaar wordt duidelijk welke opbrengst en verdeling precies gerealiseerd is. Gezien de achterblijvende besparingsopgave en stijgende elektriciteitsbehoefte hebben we de windmolens en zonneparken naar verwachting hard nodig om in onze eigen energiebehoefte te kunnen voorzien.

Om bij te dragen aan het energieneutraal worden van de gemeente Beuningen ligt er een flinke opgave: Windpark Beuningen moet groene stroom voor zo’n vijftienduizend huizen en bedrijven gaan produceren. Dit gaat gebeuren met vijf turbines die maximaal 245 meter hoog (tiphoogte) zullen zijn. Hoe hoog de molens precies zullen worden, is nog niet bepaald. Dat hangt onder andere af van welke types op de markt beschikbaar zijn.

Moderne molens hebben vaak grote wieken. Grote wieken zijn niet alleen van belang voor de economische haalbaarheid en efficiëntie, maar ook voor een optimale productie op de locatie in Beuningen, met relatief weinig wind. Doordat moderne windmolens langzaam draaien (laag toerental) is ook het geluidsniveau dat deze molens produceren vaak lager dan dat van molens met korte wieken.

De stroomopbrengst van een windmolen is afhankelijk van de windsnelheid en de hoeveelheid wind die gevangen kan worden. Hoe hoger je komt, hoe hoger de gemiddelde windsnelheid wordt: op 150 meter hoogte waait het gemiddeld 35% harder dan op 80 meter hoogte. Dit levert bij gelijke wieken dan 2,5 maal meer windenergie. Hogere molens kunnen grotere wieken hebben en meer wind vangen: 50% langere wieken leveren 125% meer windenergie. Hogere molens wekken dus meer stroom op en hebben ook een grotere bijdrage aan de duurzaamheidsdoelstelling. Qua financiële opbrengsten levert een hoge molen meer budget op voor een omgevingsfonds.

De gemiddelde windverwachting is in Gelderland veel lager dan aan de kust. Bij het vaststellen van de hoogte van de SDE++ subsidie wordt hier rekening mee gehouden. Project Windpark Beuningen valt in een windgebied van gemiddeld zo’n 7 m/s op 100 meter ashoogte.

Een molen met een ashoogte van bijvoorbeeld 165 m kan in dit windgebied 15-20 miljoen kWh per jaar opwekken. Dat is ruim voldoende voor een renderend project.

In eerste instantie heeft de gemeente Beuningen samen met de Gebiedsraad een zoekgebied bepaald. Vervolgens hebben de initiatiefnemers samen met de gemeente op basis van ruimtelijke criteria bepaald waar windmolens technisch mogelijk zijn in het zoekgebied. Eind 2020 is de precieze plaats van de turbines bepaald.

In Beuningen is via een bovenwettelijke stilstandsregeling afgesproken dat er per jaar nul uren slagschaduw op burgerwoningen mag komen. In de praktijk komt dat neer op maximaal 30 minuten per jaar, omdat het altijd even tijd kost voordat de turbines stil komen te staan als een slagschaduwsituatie (automatisch) geconstateerd wordt door het systeem. Wanneer slagschaduw op burgerwoningen optreedt, worden de turbines dus stilgezet.

Die impact is waarschijnlijk laag. Er is bijvoorbeeld geen enkel onderzoek dat aantoont dat moderne windmolens toerisme in Nederland daadwerkelijk schade toebrengen.

Aan het einde van de planfase: de gemeenteraad van Beuningen heeft op 23 november 2021 ingestemd met het plan voor Windpark Beuningen. Het gewijzigde bestemmingsplan en het raadsbesluit zijn in de periode van 10 maart tot en met 20 april voor 6 weken ter inzage gelegd. Gedurende deze inzagetermijn, en een eerdere, hebben belanghebbenden een beroep kunnen indienen bij de Raad van State en zijn er twee additionele beroepsschriften ingediend. In totaal zijn er 11 beroepschriften in de eerste ronde en 3 aanvullende (waarvan 1 inhoudelijk) in de tweede ronde ingediend.

Omdat er sprake is van een zogenaamde ‘gecoördineerde procedure’ kon er ook beroep worden aangetekend op de omgevingsvergunning. Deze wordt na vaststelling van het bestemmingsplan afgegeven door de gemeente. Een onherroepelijke omgevingsvergunning is een voorwaarde voor de bouw van een windpark. Als er een beroep wordt ingediend, volgt een definitief oordeel van de Raad van State of de (onderzoeks)procedures correct zijn gevolgd en of het gemeentebestuur in redelijkheid tot de wijziging van het bestemmingsplan kon besluiten. Bij een positief oordeel van de Raad van State is het gewijzigde bestemmingsplan, en de hieraan gekoppelde omgevingsvergunning, onherroepelijk. We verwachten dit definitieve oordeel begin 2023.

Er is onderzoek gedaan naar landschap, geluid, slagschaduw, bodemvervuiling, ecologie (mogelijke schade aan zeldzame soorten), veiligheid, archeologie, waterbeheer en infrastructuur.

Bij het plannen van windturbinelocaties wordt rekening gehouden met eventuele negatieve effecten op bijvoorbeeld vogels en/of vleermuizen. Eerst wordt er vastgesteld welke soorten in het gebied leven. Vervolgens wordt aan de hand van tellingen ingeschat wat de impact is. De impact op beschermde soorten moet voldoen aan normen. Als dat het geval is, kan de provincie ontheffing verlenen voor de beperkte sterfte die zal optreden. Het gaat dan om enkele exemplaren per soort per jaar voor een park van meerdere windmolens.

Een windproject is sowieso moeilijk te doorgronden. Dit zijn grote ingrijpende projecten met een grote impact op met name direct-omwonenden van het windpark. Hier in Beuningen is vanaf het begin van het proces gestreefd naar maximale procesparticipatie: inwoners van Beuningen hebben via inwonersbijeenkomsten en de Gebiedsraad kunnen meepraten over de keuze van het projectgebied. Gemeente en initiatiefnemers hebben diverse communicatiemiddelen ontwikkeld die helpen om inwoners goed te informeren en/of mee te laten praten over de plannen. Naast deze procesparticipatie is er ook veel aandacht voor projectparticipatie: hoe kan je als inwoner financieel profiteren van de komst van windmolens? Via de lokale energiecoöperatie EVV gaan de inwoners hier in de loop van 2022 en in 2023 veel meer over horen.

Slagschaduw veroorzaakt door windturbines draait met de zon mee en reikt bij zonsopgang en -ondergang en in de winter het verst. In de wet staat dat woningen (gevoelige objecten) in de buurt van windturbines jaarlijks in totaal maximaal 5 uur en 40 minuten blootgesteld (17 dagen x 20 minuten) mogen worden aan slagschaduw. In de praktijk komt dit neer op maximaal 12 tot 15 uur per jaar. In Beuningen is sprake van de bovenwettelijke afspraak dat de slagschaduw op woningen in de buurt verder wordt beperkt tot maximaal 30 minuten per jaar. Een molen wordt automatisch stilgezet als er slagschaduw dreigt te ontstaan op de gevel van woningen. Het is vooraf bekend wanneer slagschaduw kan optreden. Daarbij is van belang dat bij ‘geen wind’ of ‘geen zon’, er sowieso geen sprake is van slagschaduw.

Woningen worden aangemerkt als gevoelige objecten en zijn wettelijk beschermd tegen slagschaduw. Slagschaduw kan ook bij bedrijven optreden. De Nederlandse wetgeving staat toe dat bedrijven enige overlast van slagschaduw hebben. De beperking die geldt voor woningen, tot maximaal 5 uur en 40 minuten, is voor bedrijven niet aan de orde. De initiatiefnemers houden wel zo veel mogelijk rekening met slagschaduw, met name ook op de gevels van gebouwen van de bedrijventerreinen De Schoenaker en De Heuve die aan de snelweg liggen.

Vanzelfsprekend staat de volksgezondheid voorop bij het ontwikkelen van windparken. Als inwoner mag (moet) je ervan uitgaan dat de wetgever de juiste normen stelt om gezondheidseffecten te minimaliseren en/of uit te sluiten. Windmolens dragen bij aan een algeheel betere luchtkwaliteit (minder stroom uit kolencentrales!) en dus aan een betere gezondheid. Tegelijkertijd kunnen er lokaal negatieve effecten zijn zoals geluidsoverlast. Uit gegevens van GGD Gelderland blijkt dat er factoren zijn die eventuele gezondheidsschade beperken. Het gaat hierbij om zaken als: je gehoord en betrokken voelen, economisch voordeel kunnen behalen, een positieve houding tegenover windenergie (verduurzaming energie is noodzaak en goed voor volksgezondheid op lange termijn) en duidelijkheid over bij wie je terecht kunt als er toch vragen/problemen ontstaan.

Geluid van een windmolen wordt veroorzaakt door de draaiende rotorbladen (aerodynamisch geluid) en bewegende delen (mechanisch geluid) zoals de generator en tandwielkast. Bij moderne turbines is dit laatste type geluid ondergeschikt. De hoeveelheid geluid die een turbine produceert is (bij dezelfde windsnelheden) gelijk in de dag-, de avond- en de nachtperiode. De normen voor de hoeveelheid geluid gelden op de gevel van nabijgelegen woningen. De dosismaat Lden drukt het geluidniveau uit. Lden staat voor Level day, evening, night, en is het tijdgewogen jaargemiddelde geluidniveau in de dag, de avond en de nacht. Daarbij geldt er een toeslag van 5 dB resp. 10 dB voor de avond (19.00 – 23.00 uur) en de nacht (23.00 – 07.00 uur). Volgens de regels mag het jaargemiddelde geluidniveau (grenswaarde) Lden niet meer zijn dan 47 dB. Voor de nacht geldt een aparte norm. Ter vergelijking: de voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai in Nederland is Lden =50 – 53 dB. De Nederlandse norm is niet duidelijk afwijkend van normen elders in Europa.

Geluidsproductie verschilt niet zozeer met de grootte van een windmolen, maar verschilt per type. De hoogte van molens hangt niet direct samen met de geluidsproductie.

De gemeente kan niet garanderen dat er geen geluidsoverlast is. Geluidsoverlast is namelijk een persoonlijke ervaring die per persoon kan verschillen. Er kan wel worden gegarandeerd dat het windpark voldoet aan de wettelijke norm voor geluid (47 dB Lden en 41 dB Lnight).

De huidige wetgeving gaat uit van 47 dB Lden en 41 dB Lnight. Dat zijn de normen die worden gehanteerd bij de geluidsonderzoeken voor windparken in Nederland. Daarnaast wordt opgemerkt dat ook bij een lagere geluidsnorm, zoals 40dB, geluidshinder kan worden ervaren. Overlast door geluid is een ervaring die van persoon tot persoon verschilt.

Ja, wind draagt geluid verder. De voorkeurswind bepaalt waar op grotere afstand mogelijk hinder optreedt. Geluidsoverlast is een erg relatief verschijnsel. Het geluidsniveau van bijvoorbeeld windmolens moet gerelateerd worden aan overige geluidsbronnen (bijvoorbeeld een snelweg) om inzicht te krijgen in de mate van geluidsoverdracht. Soms doen zich bijzondere omstandigheden voor. Zo kan het aan de grond bijvoorbeeld windstil zijn, terwijl het op 100 meter hoogte hard waait. Zo’n situatie leidt tot een hogere geluidsbelasting.

Windmolens maken, vergeleken met bijvoorbeeld treingeluid of gascompressoren, weinig laagfrequent geluid. Lage frequenties dragen wel verder. Hierdoor is het mogelijk dat waargenomen geluid alleen bestaat uit laagfrequent geluid. Overigens bestaat in Nederland voor laagfrequent geluid geen specifieke norm. De algemene geluidsnorm biedt voldoende bescherming tegen laagfrequent geluid. Dat in het buitenland soms strengere normen bestaan, maakt het voorgaande niet anders.

De techniek van windmolens wordt steeds beter en het geluid per opgestelde megawatt is in de loop van de jaren flink afgenomen. Per saldo zijn er (veel) minder problemen met geluid dan zeg 10 jaar geleden. Doordat deze moderne windmolens langzaam draaien (laag toerental) is ook het geluidsniveau lager.

Windmolens produceren zelf geen fijnstof. Het is wel mogelijk dat windmolens invloed hebben op de verspreiding van fijnstof door de wind. Maar deze impact is veel kleiner dan die van obstakels op de grond zoals bomen en geluidsschermen. Het opwaaien van fijnstof door windmolens is niet mogelijk vanwege de hoogte van de turbinebladen.

Wie verwacht dat de waarde van zijn woning door de komst van windmolens daalt, en dat verschil graag gecompenseerd wil hebben, heeft twee mogelijkheden: de gemeente verzoeken de WOZ-waarde van hun huis te verlagen, of een planschadeclaim in te dienen op grond van het gewijzigde bestemmingsplan. Een woningwaardedaling van 2% wordt maatschappelijk aanvaardbaar geacht en komt niet in aanmerking voor planschade; gevallen rond de 2% moeten goed onderbouwd worden met een taxatierapport. Gevallen boven de 2% kunnen recht geven op planschade. De Raad van State heeft in recente uitspraken eigen risico percentages gehanteerd tot 5%. Uit onderzoek blijkt dat aanvragen voor een verlaging van de WOZ-waarde niet zomaar worden gehonoreerd; van 2003 tot 2012 zijn er slechts 19 gerechtelijke uitspraken gedaan in relatie tot waardedaling door windparken, waarvan er in 12 gevallen ook daadwerkelijk een prijsaanpassing plaatsvond.

Let op: het feit dat je uitzicht wordt verstoord door bijvoorbeeld een windmolen is niet voldoende om planschade te claimen. Niemand heeft recht op een onaangetast uitzicht, aldus de rechtspraak.

Nee, niet in de zin dat deze meetbaar is op meer dan 20 meter rond de generator.

Luchtballonnen vliegen tussen 150 en 300 meter hoogte, de piloten zijn getraind om windmolens ruim te ontwijken en/of vliegen er overheen.

De afstand van 200 meter geldt als richtlijn alleen voor woningen die ‘tot de inrichting behoren’. Deze woningen krijgen dan het predicaat ‘Molenaarswoning’. Molenaarswoningen of bedrijfswoningen zijn woningen die onderdeel uitmaken van een windenergieproject en daarmee bij de ‘inrichting’ horen. Voor deze woningen geldt dat ze bij het windpark horen, zoals een boerderijwoning hoort bij de boerderij. De normen voor geluid (en slagschaduw) gelden niet voor deze molenaarswoningen.

Het definitieve participatieplan voor Windpark Beuningen is nog niet klaar. Toch kunnen we benoemen op welke manieren de omgeving kan profiteren van het windpark:

• Grondvergoeding: vergoeding voor grondeigenaren in het projectgebied. Deze vergoeding is gesocialiseerd; d.w.z. de vergoeding wordt verdeeld tussen diverse grondeigenaren in het projectgebied, waarbij diegene die een windmolen op zijn grond krijgt een extra vergoeding ontvangt. Een deel van de grondvergoeding is gereserveerd voor de omwonendenvergoeding.
• Omwonendenvergoeding: woningen binnen een bepaalde cirkel rondom een windmolen ontvangen een, op basis van afstand, gestaffelde, jaarlijkse vergoeding.
• Omgevingsfonds: de hoogte van dit fonds is mede-afhankelijk van de hoeveelheid energie die jaarlijks door het park wordt opgewekt. Dit fonds wordt gevuld conform de gedragscode van de NWEA (€ 0,40 – 0,50 per in het windpark opgewekte MWh). De beschikbare gelden worden beschikbaar gesteld aan de (directe) omgeving om de lokale maatschappij te versterken. De exacte vorm moet nog verder worden ingevuld met de omgeving.
• Vergoeding voor coöperatief eigendom: de genoemde bovenstaande vergoedingen staan los van het individuele rendement dat additioneel beschikbaar komt voor leden van EVV (lidmaatschap staat open voor alle inwoners van de gemeente Beuningen en omliggende gemeenten) die besluiten om te investeren in ‘een stukje windmolen’.

Een ongeluk is nooit uit te sluiten. Dat geldt voor ongeveer iedere activiteit. Wereldwijd gebeuren er ook ongelukken met windmolens. Denk aan een brand in de machinekamer, afbrekende turbinebladen of wegwaaiende gondelkappen. Dergelijke gebeurtenissen komen echter zeer sporadisch voor.

Veiligheid speelt een belangrijke rol in de hele levenscyclus van een windmolen. Elke windmolen die in Nederland wordt gebouwd, wordt gecertificeerd. Deze certificering is een waarborg dat de constructie van de windmolen uitgebreid gecontroleerd is op tal van risico’s. Ook moet bij de locatiekeuze voor een windpark gezorgd worden dat er voldoende afstand wordt gehouden tot snelwegen, spoorwegen, hoogspanningsleidingen en tot ondergrondse (gas)transportleidingen e.d.

Bij de exploitatie van het windpark wordt ook goed rekening gehouden met kans op ijsvorming op de rotorbladen (wieken). Zolang de wieken draaien, kan er geen ijsvorming optreden. Wanneer er bij stilstand ijs geconstateerd wordt, zullen de rotorbladen zodanig worden gedraaid dat mogelijk vallend sneeuw of ijs zo weinig mogelijk risico op schade geeft. Op moderne windmolens zit een ijsdetectiesysteem en wordt bij ijsopbouw op de wieken de molen preventief uitgezet.

Het is een misverstand dat een windmolen zou kunnen werken als een ventilator. Windmolens zorgen voor een werveling in luchtstromen maar deze beïnvloeden de luchtstroming op maaiveldniveau niet. Geurtjes worden dus niet door windmolens verspreid.

In principe is het doden van vogels verboden, zeker als het om zeldzame soorten gaat. Als op basis van onderzoek blijkt dat met de komst van een windpark op een specifieke plek de vogelsterfte beperkt is, zal de overheid ontheffing voor de bouw van het windpark verlenen. Volgens de Vogelbescherming wordt in Nederland maar een heel klein deel van de door menselijk toedoen veroorzaakte vogelsterfte veroorzaakt door windmolens. De grootste oorzaken zijn gebouwen, verkeer en bijvoorbeeld huisdieren (katten). Uit onderzoek door onafhankelijk ecologisch bureau Waardenburg blijkt dat in Nederland per windmolen sprake is van gemiddeld 20 gedode vogels per jaar. In de Wet Natuur Bescherming van de provincie wordt de 1% mortaliteitsnorm gehanteerd. Dat wil zeggen dat uit onderzoek en telling moet blijken dat vooral bedreigde vogel/ vleermuis soorten minder dan 1% sterftekans hebben.

Er zijn mensen die hun gezondheidsproblemen toeschrijven aan nabijgelegen windmolens. Hier worden ook namen van relatief nieuwe ziektebeelden aan verbonden (zoals de ziekte van VAD, Vibro Acoustic Disease). Op grond van de beschikbare studies kan bijvoorbeeld slaapverstoring niet worden uitgesloten maar de wetgever heeft de afweging gemaakt om enige hinder in de omgeving toe te staan in afweging met de noodzaak om meer duurzame energie op te wekken. Andere gezondheidseffecten waarvan windturbinegeluid de oorzaak zou zijn (zoals vermoeidheid, hoge bloeddruk, windturbinesyndroom), zijn uit epidemiologische studies niet naar voren gekomen. Instituten zoals het RIVM en GGD doen er al vele jaren onderzoek naar.

Er is inderdaad wetgeving ontwikkeld om meer windontwikkeling mogelijk te maken. Overigens gebeurt dit op alle vlakken van infrastructurele ontwikkeling. Nederland is nu eenmaal een dichtbevolkt land waar diverse belangen afgewogen moeten worden bij het indelen van de ruimte.

Op turbines die hoger zijn dan 100 meter is verlichting verplicht om de luchtvaart te waarschuwen. Bij nieuwe molens wordt verlichting toegepast die voor de directe omgeving beperkte hinder oplevert, doordat er een soort schotel onder de lamp zit. Ook zijn er ontwikkelingen dat de lichtintensiteit kan worden aangepast aan het zicht van het moment; hoe groter het zicht, hoe zwakker het licht. Er wordt ook gewerkt aan een oplossing waarbij de lampen alleen aangaan als er vliegverkeer in de buurt van het park is. Op deze manieren kan hinder worden geminimaliseerd tot het hoogstnoodzakelijke.

Dit proces loopt via de gemeente. Gemeente verhaalt eventueel toegekende planschade bij de initiatiefnemers.

Het jaargemiddelde geluidniveau Lden dat veroorzaakt wordt door een windturbine of windpark, mag bij een geluidgevoelig object (bijvoorbeeld een woning) niet meer bedragen dan 47 dB. Daarnaast geldt een maximaal toelaatbare waarde voor het jaargemiddelde geluidniveau in de nachtperiode Lnight van 41 dB. De geluidnorm geldt per inrichting, ongeacht het aantal turbines of het type turbine.

Dit is geen probleem. Handhaving bestaat uit het meten van het geluidbronvermogen van de windmolen in combinatie met het bijhouden van het werkelijke gebruik gedurende een jaar. Daarmee is de geluidbelasting op de gevel volgens een wettelijk vastgesteld rekenprotocol nauwkeurig te bepalen. Meten bij gevels is niet mogelijk omdat daar het windturbinegeluid te zacht is om het goed te kunnen onderscheiden van het andere omgevingsgeluid.

De geluidbelasting per woning in het projectgebied maakt onderdeel uit van het participatieproces en hier is invloed op uit te oefenen door het maken van keuzes. Bijvoorbeeld de precieze positie van de windmolens, merk, type en instellingen van de windmolen (bladstand onder bepaalde omstandigheden). Samen met de omgeving gaat gezocht worden naar oplossingen voor minimale impact.

Tonaal geluid is hier niet van toepassing. Een windmolen maakt juist geluid dat redelijk evenwichtig is verdeeld over de verschillende golflengtes. De geluidseisen aan een windmolen zijn streng, en tonaliteit is niet toegestaan. Sporadisch is het wel voorgekomen, maar dan bleek het door schade of een defect te komen en kon het worden verholpen.

Een windmolen maakt geluid dat redelijk evenwichtig is verdeeld over de verschillende golflengtes. Het is niet veel laagfrequenter dan bijvoorbeeld wegverkeersgeluid, en de toegelaten geluidsniveaus zijn juist veel lager dan van andere geluidbronnen. Typische geluidbronnen met veel laagfrequent zijn bijvoorbeeld transformatoren. De geluidseisen aan een windmolen zijn streng.

Jazeker, het geluid is goed te voorspellen en wordt uitvoerig vastgelegd voordat een nieuw type windmolen op de markt komt. Bij een overschrijding van de geluidsnorm is dit zonder problemen te constateren en te handhaven. Eventueel kunnen bladen in een andere stand gezet worden, waardoor minder geluid wordt geproduceerd. Dit maakt onderdeel uit van het participatieproces.

Bij knooppunt Deil (gemeente West-Betuwe) zijn in 2020 moderne windturbines geplaatst met een tiphoogte van 210 meter, het is goed om daar te luisteren (onder/rond de molens op de Markkade, afslag Meteren van de A15) om zelf het geluidsniveau te ervaren.

Dit probleem wordt onderkend en er wordt gewerkt aan nieuwe oplossingen en wetgeving. Er worden steeds meer maatregelen tegen genomen zoals: licht dat niet naar beneden schijnt, alleen aan gaan als er vliegverkeer in de buurt is, dimmen afhankelijk van weersomstandigheden in plaats van maximaal, alleen buitenste windmolens met lampen, niet knipperen maar continu brandend, etc.

Ja, dit maakt onderdeel uit van de onderzoeken benodigd voor de MER-procedure.

Vanzelfsprekend hebben de initiatiefnemers het beste voor met alle inwoners van Beuningen en omliggende gemeenten. Uit gegevens van GGD Gelderland blijkt dat er factoren zijn die eventuele gezondheidsschade beperken. Het gaat hierbij om zaken als: je gehoord en betrokken voelen, economisch voordeel kunnen behalen, een positieve houding tegenover windenergie (verduurzaming energie is noodzaak en goed voor volksgezondheid op lange termijn) en duidelijkheid over bij wie je terecht kunt als er toch vragen/problemen ontstaan. Hiernaast moeten we als burgers ervan uitgaan dat de wetgever de juiste normen stelt om gezondheidseffecten te minimaliseren en/of uit te sluiten.

In Nederland wordt wetgeving continu aangepast door technologische ontwikkelingen en aan de eisen die de omgeving stelt. Dit gebeurt onder meer op basis van input van RIVM maar ook diverse andere bronnen kunnen tot wetswijziging leiden.

Jawel. Alle gevoelige objecten in het plangebied vallen onder de bescherming van wet- en regelgeving. De basis is dat voldaan moet worden aan de wetgeving. In de MER-procedure wordt onderzocht wat de impact is.

Een belanghebbende is een ieder die binnen een afstand van 10x de tiphoogte van de molens woont. Dus in dit geval 10 x 245 meter = 2.450 meter. Dit is in 2018 door de Raad van State bepaald.

Dit is complexe materie. Eventuele waardedaling, en de mate waarin, heeft te maken met de afstand van de woning tot een turbine. Ook heeft dit bijvoorbeeld te maken met de regio. De Nederlandse overheid hanteert 1,4% als gemiddeld dalingspercentage. Er zijn ook projecten bekend waar men uitkwam op 2,5% waardedaling.

Jazeker, dit zit in de normen waarmee de geluidbelasting op de gevel wordt bepaald. In de praktijk wordt altijd uitgegaan van het worst-case-scenario (het slechtste geval).

Als er twee geluidsbronnen zijn, stapelt het geluid inderdaad op een bepaalde manier op. Maar daar wordt rekening mee gehouden in de norm en dus in de berekeningen. Ook hier wordt gerekend met het slechtste geval (worst-case-scenario). De norm voor geluid van windturbines geldt voor alle turbines van het windpark samen opgeteld. Het geluid van een windmolenpark mag gemiddeld niet meer dan 47 decibel per jaar zijn bij woningen, gemeten op de gevel. Overdag is het geluid van windmolens vaak niet te horen, doordat ook veel ander geluid aanwezig is. ’s Nachts is de windmolen beter te horen. Daarom mag het geluid ’s nachts niet meer dan gemiddeld 41 decibel zijn. Ter vergelijking: het geluidsniveau van een gesprek is 60 decibel, van een drukke verkeersweg op 100 meter afstand 80 decibel en van een opstijgend vliegtuig op 200 meter hoogte 100 decibel.

Dat klopt, hier wordt in de normen en dus bij de berekeningen rekening mee gehouden. De wettelijke norm gaat uit van een langjarig gemiddelde (dus extreme weersomstandigheden worden hierin uitgemiddeld).

Aan de impact van een windpark op de natuur in het projectgebied wordt veel aandacht besteedt in de MER-procedure. Er worden diverse onderzoeken gedaan in dit kader. Studies voor Windpark Beuningen laten zien dat significante negatieve effecten op Vogelrichtlijnsoorten zijn uitgesloten, net als effecten op Habitatrichtlijnsoorten. Turbines in Beuningen zullen worden uitgerust met een vleermuisdetectiesysteem.

Moderne turbines starten met draaien en productie bij ca. 3 m/s windsnelheid op ashoogte, dit is windkracht 2.

Ja, dit is meegenomen. Zowel hoorbaar als onhoorbaar geluid wordt meegenomen in de hindertoetsing. Overigens bestaat in Nederland voor laagfrequent geluid geen specifieke norm. De algemene geluidsnorm biedt voldoende bescherming tegen laagfrequent geluid. Dat in het buitenland soms strengere normen bestaan, maakt het voorgaande niet anders.

De vibratie/trilling van lucht is per definitie geluid.

Er staan al tientallen jaren turbines op het erf van veel boerenbedrijven met dus minimale afstand tot stallen en weilanden. Het blijkt dat dit geen problemen of belemmeringen geeft.

De 400 meter vuistregel wordt met name bepaald door geluid en in mindere mate door slagschaduw. Op een afstand van meer dan 400 meter veroorzaken moderne turbines zelden geluidsoverlast die de wettelijke norm overschrijdt.

Uit de vele beschikbare meetgegevens blijkt dat de verschillen klein zijn. De draaisnelheid bij een kleine windmolen is veel hoger dan een bij een grote windmolen. Er worden steeds meer technische geluiddempende maatregelen genomen zoals zogenaamde ‘uilenveren’ aan de achterzijde van de wieken.

Ja, er wordt gerekend met gemiddelde omstandigheden over een jaar waarbij in veel aannames met de worst-case-scenario’s (slechtste geval) wordt gewerkt. Zo wordt aangenomen dat de windrichting altijd van elke turbine naar elke woning staat, en dat de luidste uitstralingsrichting van de bron rondom geldt.

Voor laagfrequent geluid bestaat in Nederland geen specifieke norm. De algemene geluidsnorm biedt voldoende bescherming tegen laagfrequent geluid.

Er is geen bewijs voor een relatie tussen windturbinegeluid en slaapverstoring. Uit recente rapporten van gezondheidsorganisatie WHO blijkt dat er geen statistisch significante relatie gevonden is tussen de blootstelling aan windturbinegeluid en mogelijke gezondheidseffecten zoals hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, cognitieve stoornissen, gehoorproblemen, ongunstige zwangerschap uitkomsten en slaapstoornissen. In een viertal studies blijkt wel dat ongeveer 10% van de populatie (sterk) gehinderd wordt door blootstelling aan een geluidsniveau. Maar het bewijs voor de relatie tussen windturbinegeluid, hinder en gezondheid wordt vervolgens, door de WHO zelf, gekarakteriseerd als ‘van lage kwaliteit.’

In het geval van windparken is dit effect niet te verwachten omdat het om een (zeer) lage geluidbelasting gaat in vergelijking tot wat mensen bijvoorbeeld bij wegverkeer en vliegverkeer ondergaan.

Op 800 meter is de geluiddruk circa 6 dB lager dan op 400 meter. Een verlaging van 3 dB is een halvering van de geluiddruk, omdat geluid berekend wordt aan de hand van een logaritmische schaal.

In de woning is de impact van slagschaduw groter dan wanneer men in de tuin is. Dit komt doordat in de woning een raam vaak de enige (of dominante) lichtbron is, terwijl buiten het licht via reflecties nog van alle kanten komt wanneer een turbineblad (een deel van) de zon afdekt bij een passage. In de tuin ervaart men dus veel minder overlast.

Ja. Dit effect is klein, kortdurend en verwaarloosbaar op de hinderbeleving.

De turbines in Beuningen zouden zonder stilstandvoorziening gedurende ongeveer 400-500 uur slagschaduw veroorzaken. Vanwege de afgesproken bovenwettelijke stilstandvoorziening die de hoeveelheid slagschaduw terugbrengt tot 0 uur slagschaduw per woning per jaar, zullen de windmolens ongeveer 1% van het aantal draaiuren stil moeten staan.

Deze eis geldt voor alle molens gelijktijdig. De norm is streng. Op maximaal 17 dagen per jaar mag er niet meer dan 20 minuten slagschaduw op een woning optreden. In de praktijk komt dit overeen met ongeveer 12-15 uur totaal op een woning te verwachten slagschaduw per jaar. De initiatiefnemers van het windpark zullen ervoor zorgen dat er op een woning maximaal 30 minuten slagschaduw per jaar zal zijn door, boven op de wettelijke eis, windturbines stil te zetten zodra slagschaduw ontstaat.

Ja. Er kunnen steeds meer maatregelen genomen worden met betrekking tot de verplichte lampen op de windmolens. Opties zijn: alleen in de nacht aan, lamp alleen naar boven laten schijnen, met radar bepalen wanneer licht aan moet, op basis van transponder in vliegtuigen de lampen aanzetten, vast brandend in plaats van knipperend en/of felheid afhankelijk van het weer laten zijn.

Diverse studies laten verschillende resultaten zien. Soms is sprake van een lagere verkoopwaarde van woningen nabij windparken, soms is er nauwelijks effect, of alleen een tijdelijke waardedaling zolang er protest tegen het windpark is. In hoeverre het windpark Beuningen effect heeft op de waarde van woningen wordt onderzocht in het traject voor vaststelling van planschade. Hierbij is altijd een onafhankelijke planschadespecialist betrokken. Eventuele planschade wordt betaald door de initiatiefnemer. Hiervoor wordt een planschadeovereenkomst gesloten.

Wind is gratis en van iedereen. Waarom zou je daar niet samen van profiteren? Initiatiefnemers en gemeente Beuningen willen komende jaren zo veel mogelijk inwoners van Beuningen laten profiteren van eigen windmolens. De gemeente wil energieneutraal worden en hiervoor zijn ‘eigen windmolens’ nodig. Als dat zo is, vinden de gemeentebestuurders dat je als inwoner maximaal moet kunnen profiteren: de burgerparticipatie zou op 50% moeten uitkomen. Heel simpel gezegd betekent dit dat het gros van de opbrengsten van het windpark ten gunste van de inwoners moeten komen. Denk hierbij aan gesocialiseerde grondvergoeding, individuele vergoedingen voor direct-omwonenden, de komst van een gebiedsfonds en een gezond rendement voor de leden van EVV die eigenaar worden van een stukje windmolen. Door met elkaar windmolens te bouwen en te exploiteren, kunnen de initiatiefnemers veel beter borgen dat de lusten van de lokale opwek van groene energie toekomen aan de inwoners van Beuningen en omwonenden uit omliggende gemeenten.

De gemeenteraad van Beuningen heeft 23 november 2021 ingestemd met de komst van Windpark Beuningen. De plannen voor 5 windturbines zijn goedgekeurd in de gemeenteraadsvergadering. De meerderheid van de raad stemde in met de plannen; 13 raadsleden stemden voor, 8 raadsleden stemden tegen.

Een uitspraak van de Raad van State, zomer 2021, zorgde voor een pauze in de besluitvorming over Windpark Beuningen. De Raad van State gaf ruimte aan lokale overheden om eigen milieunormen op te stellen. De gemeente deed vervolgens onderzoek naar wat deze uitspraak van de Raad van State betekende voor de plannen van Windpark Beuningen. Na enkele aanpassingen heeft de gemeenteraad tijdens de raadsvergadering op 23 november de plannen voor Windpark Beuningen goedgekeurd. Met dit raadsbesluit kunnen de initiatiefnemers de belangrijke subsidie aanvragen vanuit de regeling Stimulering duurzame energieproductie en klimaattransitie (SDE++).

De gemeenteraad van Beuningen heeft op 23 november 2021 ingestemd met het plan voor Windpark Beuningen. Na dat besluit lagen de plannen voor alle geïnteresseerden ter inzage van 16 december 2021 tot en met 26 januari 2022. Het inzien van de plannen kon zowel fysiek in het gemeentehuis als digitaal. Na deze inzageperiode constateerde de gemeente dat er twee administratieve fouten bij de digitale documenten waren gemaakt. Deze twee fouten hebben gelukkig geen betrekking op de inhoud van de plannen van Windpark Beuningen. Die blijft hetzelfde. Wel moest de gemeente de fouten herstellen en de juiste documenten opnieuw ter inzage leggen. De nieuwe inzageperiode startte op 10 maart en duurde tot en met 20 april 2022.

Nee. Nog niet. Het gewijzigde bestemmingsplan en het raadsbesluit zijn in de periode van 10 maart tot en met 20 april voor 6 weken ter inzage gelegd. Gedurende deze inzagetermijn, en een eerdere, hebben belanghebbenden een beroep kunnen indienen bij de Raad van State en zijn er twee additionele beroepsschriften ingediend. In totaal zijn er 11 beroepschriften in de eerste ronde en 3 aanvullende (waarvan 1 inhoudelijk) in de tweede ronde ingediend.

Omdat er sprake is van een zogenaamde ‘gecoördineerde procedure’ kon er ook beroep worden aangetekend op de omgevingsvergunning. Deze wordt na vaststelling van het bestemmingsplan afgegeven door de gemeente. Een onherroepelijke omgevingsvergunning is een voorwaarde voor de bouw van een windpark. Als er een beroep wordt ingediend, volgt een definitief oordeel van de Raad van State of de (onderzoeks)procedures correct zijn gevolgd en of het gemeentebestuur in redelijkheid tot de wijziging van het bestemmingsplan kon besluiten. Bij een positief oordeel van de Raad van State is het gewijzigde bestemmingsplan, en de hieraan gekoppelde omgevingsvergunning, onherroepelijk. We verwachten dit definitieve oordeel begin 2023.

Ja. In de aanloop naar de vergunningverlening zijn er digitale fotovisualisaties van Windpark Beuningen gemaakt. Zo kon je in een online bezoekerscentrum, een initiatief van de gemeente Beuningen, het windpark vanuit verschillende hoeken en landschappen ervaren. De visualisaties staan nu ook op deze website.

Een gebiedstafel is een terugkerend overleg waarbij de initiatiefnemers van het windpark spreken met diverse lokaal belanghebbenden zoals direct-omwonenden, ondernemers, grondeigenaren en natuurbeschermers. Het idee achter een gebiedstafel is simpel: door ieders belang ook in volgende projectfases duidelijk te hebben en samen kennis op te bouwen, is er een grotere kans dat de beste plannen op tafel komen. De gebiedstafel Windpark Beuningen gaat in het najaar van 2022 van start. Initiatiefnemers zijn de ontwikkelaars van het windpark: Energiecoöperatie EnergieVoorVier (EVV), Eneco en Falck Renewables.

Aan de gebiedstafel wordt de planontwikkeling voor Windpark Beuningen op de voet gevolgd en besproken. Ook worden plannen van commentaar en advies voorzien. Onderwerpen die aan de gebiedstafel kunnen worden besproken zijn financiële participatie, landschappelijke inpassing, communicatie en gang van zaken tijdens bouw- en exploitatiefase. Wat er besproken wordt aan de gebiedstafel, kan worden gevolgd door de verslagen van het overleg te lezen. Die verslagen komen op deze site.

EVV wordt voor de helft eigenaar van het park. Zij vertegenwoordigt de lokale inwoners. Door lid te worden van de coöperatie kunnen inwoners participeren in het windpark. Er zijn verschillende manieren waarop leden kunnen meedoen aan het windpark. Op de website van EVV (www.energievoorvier.nl) vind je meer informatie.

Op verschillende manieren. Burgers die lid worden van de energiecoöperatie EVV hebben direct invloed op het project als lid met stemrecht. Hiernaast kan iedere burger gebruik maken van de mogelijkheden die in het kader van procesparticipatie (moeten) worden geboden. Denk hierbij aan het indienen van zienswijzen op het plan en deelname aan informatiebijeenkomsten. Initiatiefnemers en gemeente Beuningen zullen voortdurend en proactief burgers informeren over hun inspraakmogelijkheden.

Het gebiedsfonds stelt jaarlijks gelden beschikbaar aan de directe omgeving van het windpark om hiermee de lokale maatschappij te versterken. De hoogte van dit fonds is mede-afhankelijk van de hoeveelheid energie die jaarlijks door het park wordt opgewekt. Vanuit dit fonds kunnen verschillende soorten projecten gestart worden. Denk aan een beplantingsplan, asbestsanering of het versterken van de recreatieve functie van een gebied door het aanleggen van een wandel- of fietspad.

In het door de gemeente Beuningen vastgestelde beleidskader is participatie als voorwaarde gesteld voor de realisatie van lokale windparken. Op basis van dit uitgangspunt worden alle (mogelijke) stakeholders actief betrokken bij het maken van plannen voor het windpark. Door de lusten van het windpark zo veel mogelijk lokaal te ‘laten landen’ ontstaat er meer draagvlak voor de komst van windturbines.

Jazeker. De gemeente schrijft een minimale financiële participatie door burgers voor van 50%. Door inzet van de lokale energiecoöperatie kan deze ambitie gerealiseerd worden.

Ja. In de periode juni-augustus 2020 heeft EnergieVoorVier met mede-initiatiefnemers Eneco en Falck Renewables met veel grondeigenaren in het gebied een grondovereenkomst kunnen sluiten. De gronden waarvoor een overeenkomst is getekend, zijn ingebracht voor het opstellen van het voorkeursalternatief (VKA). Er zijn afspraken gemaakt over de hoogte en structuur van vergoedingen in het projectgebied. De vergoedingen worden verdeeld onder de grondeigenaren die hebben getekend en direct omwonenden. Hierbij krijgen de grondeigenaren die een windmolen op hun grond krijgen en/of direct omwonende zijn iets meer vergoeding dan andere grondeigenaren in het projectgebied.